Axiale spondyloartritis

Axiale spondyloartritis (axSpA) is een overkoepelende term voor niet-radiografische axSpA (nr-axSpA) en radiografische axSpA, ook bekend als ankyloserende spondylitis (AS). Nr-axSpA en AS zijn nauw verwante reumatische aandoeningen, beide zijn vormen van inflammatoire artritis.

Als je axiale spondyloartritis hebt, raken vooral de gewrichten in je bekken (de SI-gewrichten) en je wervelkolom ontstoken. Dit kan in de loop van de tijd de wervelkolom beschadigen en leiden tot de groei van nieuw bot, waardoor in sommige gevallen delen van de wervelkolom samenkomen (fuseren) en hun flexibiliteit verliezen. Dit staat bekend als ankylose.

Bij mensen met radiografische axSpA zijn veranderingen te zien op röntgenscans. Bij mensen met nr-axSpA zijn deze veranderingen echter niet zichtbaar op röntgenfoto's, maar door middel van een MRI (magnetische resonantie beeldvorming) kan een eventueel aanwezige ontsteking wel zichtbaar worden.

Rugpijn en stijfheid zijn meestal de belangrijkste symptomen van axiale spondyloartritis. De pijn en stijfheid, die 's ochtends en' s nachts meestal erger zijn, zullen normaal gesproken verbeteren met lichaamsbeweging en worden niet verlicht door rust.

AxSpA kan ontstekingen veroorzaken in andere gewrichten, de meest voorkomende zijn de heupen, knieën, enkels en schouders. Aangetaste gewrichten kunnen pijnlijk, stijf en gezwollen worden.

Tekenen van uveitis zijn pijnlijke, waterige of rode ogen, wazig zien en gevoeligheid voor fel licht.

Een pijnlijke ontsteking waarbij botten zich hechten aan ligamenten of pezen. Veel voorkomende plaatsen zijn de bovenkant van het scheenbeen, achter of onder de hiel en waar de ribben bij het borstbeen komen.

Als de pezen bij je ribben zijn aangetast, kun je pijn op de borst krijgen en het moeilijk vinden om diep te ademen.

Het is nog niet bekend wat axSpA veroorzaakt, maar er lijkt een verband te bestaan met een bepaald gen dat bekend staat als menselijk leukocyten antigeen B27 (HLA-B27).

Uit onderzoek is gebleken dat ongeveer 9 op de 10 mensen met axSpA het HLA-B27-gen dragen. Het hebben van het gen betekent echter niet noodzakelijk dat je axSpA ontwikkelt, men denkt dat het gen je wel kwetsbaarder maakt voor het ontwikkelen van de aandoening.

AxSpA kan worden geactiveerd door één of meer omgevingsfactoren, hoewel het niet bekend is welke deze zijn. Omgevingsfactoren kunnen veel dingen zijn, zoals een virus, infectie, een of ander trauma of een zeer stressvolle gebeurtenis in je leven, zoals een bevalling of een sterfgeval.